Witamina B5, nazywana inaczej kwasem pantotenowym, jest rozpuszczalnym w wodzie związkiem chemicznym, produkowanym w układzie pokarmowym i występującym w produktach pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Jakie są jej właściwości i naturalne źródła pochodzenia? Czym skutkuje niedobór witaminy B5?
Za co odpowiada witamina B5
Witamina B5 zaliczana jest do jednych z najistotniejszych dla ludzkiego organizmu. Jej główne funkcje związane są z metabolizmem cukrów, tłuszczów i białek oraz prawidłowym uwalnianiem energii, co sprawia, że jest szczególnie zalecana osobom aktywnym fizycznie i uprawiającym regularnie sport. Bierze również udział w syntezie neuroprzekaźników, hormonów, m.in. testosteronu i progesteronu, a także witamin z grup A i D. Utrzymuje na odpowiednim poziomie cholesterol i reguluje wytwarzanie przeciwciał, dzięki czemu wspiera układ odpornościowy człowieka.
Działa przeciwzapalnie, ma duży wpływ na szybsze gojenie się ran, regenerację skóry i zachowanie prawidłowego jej nawilżenia, elastyczności i jędrności. Korzystnie oddziałuje również na włosy, poprawiając ich stan i pigmentację, co z kolei pozwala zapobiec szybkiemu siwieniu.
Normy i brak witaminy B5
Zapotrzebowanie na witaminę B5 zależne jest od płci oraz wieku człowieka i utrzymuje się na poziomie od 1,7 mg na dobę w przypadku niemowląt, do 7 mg na dobę w przypadku kobiet, które karmią piersią. Odpowiednie dawkowanie jest bardzo istotne, ponieważ o ile jej nadmiar nie powoduje większych szkód, poza wystąpieniem biegunki, to niedobór witaminy B5 może dać nieco poważniejsze rezultaty.
Najczęstszym objawem niedoboru witaminy B5 jest pogorszenie stanu cery i wystąpienie na twarzy trądziku lub innych zmian. Skóra staje się sucha i łuszcząca, może dochodzić do jej pękania w okolicach ust i oczu, naskórek ulega rogowaceniu, a wszelkie rany goją się o wiele wolniej.
Brak witaminy B5 skutkuje również zmianami neurologicznymi – człowiek staje się zmęczony, drażliwy, miewa wahania nastrojów i stany depresyjne. W nogach i ramionach odczuwać można częste mrowienia lub skurcze, pojawiają się bóle w kościach i stawach, a ruchy stają się nieskoordynowane.
Niedobór witaminy B5 objawia się czasem również omdleniami, pogorszeniem wzroku, utratą apetytu i dolegliwościami układu pokarmowego (wzdęcia, mdłości, niestrawność, biegunki). Częściej pojawiają się infekcje (szczególnie w obrębie górnych dróg oddechowych), przeziębienia, choroby, zakażenia. Praca układu krwionośnego może zostać zaburzona. Brak witaminy B5 skutkuje również znacznym pogorszeniem kondycji włosów i ich wypadaniem.
Źródła witaminy B5
Na szczęście niedobór witaminy B5 nie jest zbyt często spotykany. Powodem tego jest duża obecność kwasu pantotenowego w bardzo wielu dostępnych i często używanych produktach spożywczych, pochodzenia zarówno roślinnego, jak i zwierzęcego.
Głównym źródłem witaminy B5 są więc owoce (banany, pomarańcze, awokado), warzywa (ziemniaki, brokuły), mięso (kurczak, wątróbka,), tłuste ryby, orzechy, mleko, sery, jaja (żółtka), grzyby, soja, masło orzechowe, pieczywo pełnoziarniste, otręby pszenne, pestki słonecznika, płatki owsiane, kasza gryczana, brązowy ryż. Warto wiedzieć, że nawet 80% witaminy B5 traci się poprzez gotowanie. Bardzo negatywnie działają na nią także promienie słoneczne.
Jeśli mimo wszystko w organizmie nastąpi niedobór witaminy B5, wówczas – poza zmianą diety – wskazane jest zastosowanie suplementów i preparatów, które ją zawierają. Są one dostępne w aptekach i mają najczęściej formę tabletek. Szczególnie zaleca się je ludziom w starszym wieku, sportowcom, a także osobom uzależnionym od alkoholu, cierpiącym na problemy żołądkowe oraz narażonym na częsty stres i przemęczenie.