Dyskutowane
Witamina A
Witamina K2
Witamina B
Witamina B12
Witamina B6
Witamina B5
Witaminy – wszystko o witaminach w jednym miejscu
Witaminy są często niedocenianym składnikiem, który jest niezbędny dla właściwego funkcjonowania organizmu. Na tym portalu znajdziesz szczegółowe informacje o każdej z nich. Niektóre witaminy są konieczne przy produkcji krwinek, inne odpowiadają za syntezę białek czy węglowodanów, chroniąc jednocześnie organizm przed zachorowaniem na wybrane choroby. Dlaczego zatem witamina C czy D są konieczne dla zdrowia i czy można w jakiś sposób przedawkować witaminy, skoro to „samo zdrowie”?
Witamina C – czyli o smacznym sposobie na starzenie się organizmu
O tym, że witamina C, obecna w większości owoców i warzyw, jest konieczna dla zdrowia, przekonali się stulecia temu marynarze. Wiele miesięcy spędzonych na otwartym morzu, gdy cała załoga żywiła się co najwyżej mięsem lub rybami, prowadziło do powstawania szkorbutu. Współcześnie nie mówi się o zachorowaniu na tę chorobę, jednak niedobór witaminy C może doprowadzić do trudniejszego gojenia się ran, zwiększa się ryzyko pojawienia się zasinień na skórze czy też przyspieszają procesy starzenia. Witaminę C stosuje się także w kosmetologii, głównie w kremach zapobiegających oznakom starzenia, jak i w kosmetykach wybielających przebarwienia skóry.
Nadmiar i niedobór witaminy C
Witamina C, zwana również kwasem askorbinowym, przez wiele lat uznawana była za lek, przyspieszający wyzdrowienie z przeziębienia czy grypy. Naukowcy dowiedli jednak, że kwas askorbinowy przyjmowany zapobiegawczo może jedynie zminimalizować ryzyko zachorowania.
Witamina C jest konieczna w procesie przyswajania żelaza, dlatego jej niedobór bardzo szybko może doprowadzić do niedokrwistości oraz od osłabienia i ogólnego zmęczenia. Natomiast nie ma możliwości, aby witaminę C przedawkować, choć przyjmowana w zbyt dużych ilościach może prowadzić do zakwaszenia moczu, a co za tym idzie – do powstawania kamieni nerkowych. Witamina ta rozpuszcza się w wodzie, zatem organizm bardzo szybko wydala jej nadmiar wraz z moczem i potem. Witaminę C dostarcza się z produktami, głównie ze świeżymi owocami i warzywami. Najwięcej witaminy C zawiera acerola. Kolejne produkty, które są bogate w witaminę C, to czarna porzeczka, dzika róża, czerwona papryka, natka pietruszki czy brukselka.
Witamina D na zdrowe i mocne kości
W przeciwieństwie do witaminy C czy witamin z grupy B, witaminę D wytwarza sam organizm, choć przy jej niedoborze zaleca się sięgnięcie po różne produkty spożywcze lub po suplementy diety, głównie tran. Dzienną dawkę witaminy zapewnia odpowiednie nasłonecznienie organizmu – wystarczy 20 minut spędzonych w słoneczny dzień na podwórku, aby organizm wyprodukował dzienną dawkę witaminy.
Zwykle witaminę D kojarzy się z układem kostnym – jej niedobory u dzieci prowadzą do krzywicy, u dorosłych mogą skutkować powstaniem osteoporozy i osłabieniem stanu uzębienia.
Witamina D jest rozpuszczalna w tłuszczu, który pomaga również w jej wchłanianiu. Rozpuszczalność witaminy w tłuszczu oznacza również, że jej nadmiar jest składowany w tkance tłuszczowej oraz wątrobie.
Obecnie coraz częściej podkreśla się także wpływ witaminy D na otyłość – niedobory witaminy skutkują kłopotami z utrzymaniem właściwej wagi. Naukowcy przypuszczają, że witamina zapobiega zachorowaniom na choroby układu krążenia i cukrzycy. Lekarze podkreślają, że odpowiedni poziom witaminy D wpływa korzystnie na samopoczucie i układ nerwowy.
Niedobory i nadmiar witaminy D
Mimo że organizm jest w stanie wyprodukować witaminę D, to jednocześnie niedobór światła (czyli zbyt słabe nasłonecznienie latem) oraz stosowanie kremów z wysokimi filtrami upośledzają możliwość wytworzenia witaminy D. Oprócz pogorszenia stanu kośćca, niedobór witaminy D prowadzi również do otyłości (przy braku witaminy D organizm dostaje sygnał o potrzebie jedzenia), zwiększa także ryzyko zachorowania na cukrzycę czy choroby nowotworowe.
Odpowiedni poziom witaminy D konieczny jest także na etapie rozwoju życia płodowego. Zbyt wysoki poziom witaminy D, do którego dochodzi, gdy latem pacjenci sięgają po suplementy z witaminą D w dużych dawkach, może skutkować odkładaniem się wapnia w okolicy narządów, w tym serca. Najwięcej witaminy D zawierają tłuste ryby morskie, w diecie powinny się także pojawić produkty mięsne oraz nabiał.
Witamina B na lepsze samopoczucie
Witaminy z grupy B odpowiadają za szereg procesów, przy czym najczęściej kojarzy się je z wpływem na układ nerwowy. Niedobór witaminy B skutkuje pogorszeniem samopoczucia i ogólnym zmęczeniem. Dodatkowo każda witamina B wspomaga inne procesy, zachodzące w organizmie.
- Tiamina, czyli witamina B1, wpływa na kości, poprawia także działanie układu naczyniowego.
- Ryboflawina, czyli witamina B2, poprawia wygląd włosów i paznokci, a jej niedobór może prowadzić do nowotworu przełyku.
- Niacyna, czyli witamina B3, wpływa na syntezę hormonów, wspomaga produkcję czerwonych krwinek i obniża poziom cholesterolu.
- Witamina B5 jest konieczna m.in. przy syntezie tłuszczów, jest również konieczna po antybiotykoterapii.
- Witamina B6 ułatwia wchłanianie białka, stabilizuje ciśnienie krwi oraz uczestniczy w produkcji hemoglobiny.
- Kwas foliowy, czyli witamina B9, jest potrzebny do syntezy DNA, dlatego jej suplementacja jest szczególnie zalecana kobietom w ciąży.
- Witamina B12 jest potrzebna w produkcji czerwonych krwinek, bierze udział w syntezie białek, węglowodanów i tłuszczu.
Najlepszym źródłem witamin z grupy B są produkty mięsne, głównie wołowina i drób, ale również podroby, w tym również podroby wieprzowe, a w mniejszym stopniu także nabiał i ryby.
A co z innymi witaminami? Co jeść, by nie mieć niedoborów? Na co wpływają poszczególne z nich? O tym wszystkim na stronach naszego portalu.